نگاهی به آئین نگارش و فنٌ گزارش نویسی اداری (15) :
گزارش مسئله ؛ تحقیق و تفحٌص
در این مورد تا مسئله ای وجود نداشته باشد گزارشی در باره ی آن به نگارش در نمی آید ؛ و این گزارش که قاعدتا" به منظور تصمیم سازی است خطاب به مقام بالاتر یا مقامات بالاتر و طبیعتا" به منظور حلٌ مسئله ، اتخاذ موضعی مشخص در برابر آن و ارائه ی راه حلٌی منطقی در چهارچوب تصمیمگیری در باره آن مسئله تهیه و تدوین می شود .
بنابر این کارشناس یا کارشناسان تحقیق و به تعبیری دیگر یک پژوهشگر یا گروهی پژوهشگر به مطالعه ی پژوهش های قبلا" به عمل آمده در باره آن مسئله و راه حل هائی که قبلا" برای تضعیف یا حل کامل آن ارائه شده است می پردازند ؛ و مجموعا" با توجٌه به آنچه که تا آن زمان در باره ی آن مسئله به وجود آمده است و تدوین شده است راه حل یا راه حل هائی را به مقامات بالا پیشنهاد کنند .
گزارشگران پس از شناخت دقیق مسئله که گاه « مسئله یابی » هم شناخته شده است و ارائه ی راه حل هائی ممکن که تا کنون یا به کار نرفته اند یا به صورتی کامل بکار نرفته اند سعی می کنند تمام امکانات و تنگناهای آن راه حل ها ، از جمله در بخش های نیروی انسانی ، توانائی فنٌی و مالی ، و...را بشناسند ؛ و پیآمدهای هریک ، به خصوص در جامعه مورد نظر ، را پیش بینی کرده تصمیمگیری را برای مدیران هرچه منطقی تر و آسانتر نمایند ( تصمیم سازی ) .
اگر گزارش تحقیق و تفحص ٌ که ما آن را به صورتی خلاصه تر « گزارش موضوعی » می نامیم به خوبی و شایستگی تهیٌه شده باشد ، مدیریت دیگر نیازی به آن که گزارشهائی دیگر نیز تهیٌه و تدارک ببیند یا نهایتا" خود نیز به تهیٌه گزارشی بنشیند یا لاقل تفحصٌی بنماید ، وجود ندارد . امٌا در هر حال بر عهده ی مسؤول مربوطه و اصطلاحا" مدیر است که از راه حلهای ارائه شده یکی را انتخاب کند ( تصمیم گیری در مدیریت ) ؛ که البته در این راه عواملی دیگر و از جمله ملاحظات مذهبی - سیاسی و هم وجود دارند .
با اینهمه تهیه گزارش موضوعی به منظور تصمیم سازی نمی بایست تحت تاثیر عوامل خارجی باشد ؛ بلکه میبایست به منوال متداول تحقیقات و در چارچوبی به اصطلاح علمی پیش رود .
گزارش تحقیق و تفحص ، گزارش مسئله ، گزارش موضوعی ، تصمیم گیری ، تصمیم سازی ، کارشناس تحقیق ، پژوهشگر ، مطالعات قبلی ، امکانات و تنگناها ، ارائه راه حل